(Foto: Privat)

Hydro bommar med si irettesetting


I lokalavisa Ytre Sogn 01.11.24 har Hydro lesarinnlegg der Motvind Sunnfjord og Ytre Sogn (MSYS) blir skulda for feilinformasjon. Hydro skreiv: «Mellom anna er prosjektområdet og talet på vindmøller beskrive som nær det dobbelt av det vi har søkt om.»

Her bommar Hydro. Dei er tydelegvis berre oppteken av Hydro/Eviny/Zephyr (HEZ) sitt vindkraftprosjekt. Brosjyren vår handla sjølvsagt ikkje berre om HEZ sitt planområde (Snøheia industrikraft), men om planane om vindkraftutbygging på Snøheia og i Høyangerfjella. Som dei fleste har fått med seg, er det to vindkraftprosjekt i fjella våre. Fred. Olsen Renewables (FOR) vil ta Høyangerfjella til sin økonomiske fordel på kostnad av naturmangfald og friluftsliv.

Vi blir skulda for usanning, men i planinitiativa kan vi lett lese oss til at HEZ sitt prosjekt skal ta i bruk «berre» 28 km2 natur- og friluftsområde. Med «berre» rundt 50 vindturbinar med støy i nærnaturen til mange innbyggjarar i kommunane og på trass av grunneigarar sine ønske om å ikkje ha vindkraft på sin grunn.

FOR har, i følgje sitt planinitiativ, eit førebels planområde på 51 km2, der dei reknar med å kunne «etablere» 80 turbinar.

Summen av HEZ og FOR blir difor 130 vindturbinar, men vi skreiv opptil 100. Summen av areala er vurdert til 63 km2,  men vi kom i skade for å skrive berre 47 km2. Sanninga som står i planinitiativa kan ikkje Hydro vri seg unna.

Hydro held deretter fram i lesarinnlegget sitt med forteljinga si om at Snøheia industrikraft skal bidra til å sikre arbeidsplassar, i Hydro generelt og arbeidsplassane ved Hydro Høyanger spesielt. Reklamen for vindkraft har rett nok blitt annleis enn då Hydro Energi-sjefen Arvid Moss stod i Høyanger kommunestyre i februar 2023 og sa dette: ««så inngår vi altså en langsiktig avtale fra det vindkraftverket til verket her og sier at her garanterer vi en pris flat i 20 år, whatever, til en fast pris».

Denne uttalen frå Moss har blitt flittig drøfta. Vi trur ikkje så feil og ille om energisjefen at han ikkje visste betre – men heller at det var bevisst sagt for å få folk til å tru at vindkrafta frå Snøheia skulle gå til Hydro Høyanger. Nettopp med mål om å skape nok velvilje til å ofre naturen og anna som stod i vegen for vindkrafta.

No er forteljinga frå Hydro endra. I planinitiativet står det svart på kvitt at det skal byggjast ei ny kraftlinje som fører vindkrafta inn på sentralnettet via transformatorstasjonen på Ekrene øvst i dalen i Høyanger. Det står ingenting om ei vidare linje derifrå og til verket i Høyanger. 

Mange dreg ein parallell til vindkraft-utbygginga på Lutelandet. Der var forventninga lokalt at det skulle skapast arbeidsplassar og vekst. Så langt har kraftproduksjonen på Lutelandet vore til dels lågare enn forventa.  Dessutan: I 2022 var «resultatet før skatt negativt med 12,0 mill. kroner» (Firda,14.03.2023) og i 2023 var same resultat nærare minus 26 millionar (Proff.no).

Men kva så med sjølve krafta frå vindkraftverket? På Lutelandet var det to bedrifter som trong til saman 0,6 TWh (Firda, 09.12.2023). Men industrien på Lutelandet får ikkje straumen. Det har Statnett bestemt.

«Eg trudde vi skulle få bruke straumen til industri», sa Fjaler-ordførar Leif Jarle Espedal til Firda 09.12.2023.

Kva er det som kan få oss til å tru at vindkrafta levert på Statnett sin transformatorstasjon i Høyanger skal bli verande i bygda? Ein lovnad om «forhandlingar» av lokal leveranse av kraft? Håpet om ein «tilgodelapp» fordi vi lar vindkraftselskapa tene pengar på vår felles natur?

Kva vil ein framtidig ordførar i Høyanger seie at han trudde?

Ingunn Kjelstad
Leiar Motvind Sunnfjord og Ytre Sogn

Einar Rysjedal
Nestleiar Motvind Sunnfjord og Ytre Sogn